Alles

“Tout le monde a le droit de partir quand il veut. Sauf ma fille.”

De uitspraak die een rilling over je rug doet lopen. Uit de mond van een West-Vlaamse rasacteur klinkt ze tragikomisch. En als je bij dat citaat een vader en een dochter aan de rand van een klif ziet staan, word je muisstil. Welkom in ‘La dernière tentation des Belges’.

Regisseur Jan Bucquoy heeft met zijn jongste prent een slot gebreid aan een onconventionele trilogie over vaderland België. Wie de man een beetje kent, weet dat hij geen doorsneefilms aan het publiek serveert. ‘La dernière tentation’ past niet in een hokje. Het is doorleefde en confronterende cinema, propvol absurde humor en verrassende zijsprongen. Geen product voor watjes, voor azijnpissers of zij die heilige huisjes liefst gevrijwaard zien van elke aanval. ‘La tentation’ doet je gieren, zuchten, even slikken en uiteindelijk heel stil worden.

Kan het anders, als het thema zelfmoord ter sprake komt? Van ver of dichtbij kent iedereen wel iemand die het deed. Die voor het einde koos toen de wereld vond dat het daar nog geen tijd voor was. Zo ging het lang geleden bij de moeder van een neef van me. Zo ging het bij de broer van een vriendin. En recent nog bij de zoon van een andere vriendin. Zelfdoding is geen zaak van jong of oud, van man of vrouw of X. Het is universeel, van iedereen. De mokerslag voor nabestaanden is verpletterend en het schuldgevoel blijft voor altijd: hadden we dit kunnen vermijden?

Die vraag heeft Jan Bucquoy met ‘La dernière tentation’ bewust niet gesteld. Hij lanceert op zijn niet-conformistische manier de tedere aanval. Hij omhelst het leven en de dood. Wim Willaert speelt Bucquoy zelf, zangeres Alice Dutoit (Alice on the Roof) is dochter Marie. ‘La dernière tentation’ begint met een majestueuze opening die je doet huiveren. Een vader en een dochter, de rand van een klif, dramatische muziek op de achtergrond. Zij zegt dat ze uit het leven wil stappen. Hij probeert haar al vertellend op andere gedachten te brengen.

“Je vais te raconter de ma vie”, zegt Willaert/Bucquoy. In het Frans, met een guitig West-Vlaams accent. Daarna duik je in een ongeziene rollercoaster en wandel je mee op het woelige en fantasierijke levenspad van een eigenzinnige anarchist. A life out of the box, langs theater- en cinemazalen, langs ontmoetingen met talloze vrouwen, bulkend van hilarische anekdotes over relaties en seks. Bucquoy maakt onderweg knipogen naar de #metoo-uitschuivers in de filmwereld en naar het erfstelsel in België. Hij brengt je naar Korea en café De Dolle Mol in Brussel. Werelden die mijlenver uiteen liggen en toch meesterlijk samenkomen, omdat de regisseur dat zo wil.

“Je vais te raconter de ma vie”. Dat ene snijdende zinnetje. Het is de noodrem waaraan een vader trekt wanneer hij zijn dochter ziet wegglijden. De dochter die hij ‘bij leven’ te weinig koesterde en wiens verhaal op een ander spoor liep. De wissels kruisen pas op het eind en de maalstroom ertussenin moet je met eigen ogen zien, voelen, beleven.

Wim Willaert geeft zijn personage virtuoos gestalte en noemt ‘La dernière tentation’ een tragiburleske film die de zin en onzin van het leven in de kijker zet. Aan het einde valt niks te veranderen, Bucquoy kon de dood van zijn dochter niet verhinderen. “Toen Marie zelfmoord pleegde, stierf een deel van mij samen met haar”, zegt de regisseur daarover. “Ik ben niet alleen haar kwijt, maar ook mijn band met de wereld.”

Met dit verfilmde verhaal geeft Bucquoy het verlies een warm en menselijk gezicht en haalt hij de ouderband post mortem pretentieloos aan. ‘La dernière tentation des Belges’ is een artistieke pleister geworden op een wonde die nooit echt heelt. Het is de film die duidelijk maakt hoe onverwoestbaar de band tussen een vader en een kind blijft, over het levenseinde heen. Ga dat zien.

“Tu m’as aimé, papa?”
“Je n’ai aimé que toi.”

‘La dernière tentation des Belges’ speelt vanaf nu in de bioscoop.