Mijn urbi et orbi
We hebben geen riante voorraad diepgevroren ovenhapjes ingeslagen dit jaar. Op de nieuwjaarskaartjes staat geen sneeuwlandschap en de kerstboom werd een paar jaar geleden al afgedankt. In de plaats daarvan prijkt hier een grote glazen vaas, waar we half december ballen en lichtjes in gooien. Kerstshoppen doen we amper. Versieren gebeurt met een minimum aan tijd en gedoseerde energie.
De laatste dagen van 2023 zijn op piekmomenten wél een auditieve hoogmis, waarop we graag stevig uit de bol gaan. Het mag gerust een streep Harry Styles zijn, een klassieke aria of – waarom niet – dat liedje over de ‘Engelbewaarder’ dat ons sinds De Warmste Week schaamteloos teistert. Maar als mensen vragen welke kerstplaat er écht bovenuit steekt, luidt het antwoord steevast: ‘Fairytale of New York’ van The Pogues. De song heeft 35 jaar anciënniteit op de teller en wordt gezongen door twee grootheden die intussen in de eeuwige jachtvelden vertoeven.
Kirsty MacColl verliet de aardbol al in 2000. Pogues-frontman Shane Mc Gowan legde er eind november 2023 het bijltje bij neer. Moeders mooiste was hij nooit en tandartsbezoeken stonden zelden op zijn agenda. Hij gaat de muziekgeschiedenis in als de immer beschonken, ziekelijk bleke maar o zo briljante folkzanger. Hij etaleerde een markante joie-de-vivre en leerde zijn volk schelden. Of liever: dat deed Kirsty, in de legendarische tweede strofe van ‘Fairytale of New York’.
Het lied vertelt over een romance en een gebroken liefde in de kerstnacht. MacGowan bezingt MacColl als ‘pretty, queen of New York City’. Ze kussen op de hoek van een straat en dansen samen door de nacht. Maar liefde is een oogziekte, wordt weleens gezegd. Je ziet dingen die er niet zijn en dan blijkt die ware plots niet meer zo perfect als op het eerste gezicht. Of zoals Kirsty het glashelder verwoordt:
You scumbag, you maggot
You cheap lousy faggot
Happy Christmas your arse
I pray God it’s our last
Die vier zinnetjes maken ‘Fairytale of New York’ tot de meest legendarische kersttrack ooit. Ik brul de tekst al jaar en dag hardop mee. De kracht en humor zijn ongeëvenaard en zetten je met de voeten op de (kletsnatte) grond. Want wat is 25 december anders dan een ‘gewone’ dag, richting jaareinde? ‘Fairytale of New York’ onderstreept waar de schoonheid zit: in echte emoties, in goede en kwade dagen, ver weg van fake en kunstsneeuw.
Precies daarom klinkt dat kerstlied van The Pogues even leuk op Pasen, halverwege de maand mei en zelfs eind september. Het is een tijdloze muzikale hoogmis, ook al zwijgen de beklijvende stemmen van MacColl en MacGowan voorgoed. De laatste werd zelf geboren op kerstdag en legde dus het loodje op 65 jaar, getekend door een leven vol drugs en drank. Hij kreeg zijn laatste eerbetoon op 8 december 2023 in Dublin. Johnny Depp was erbij. Nick Cave was erbij. De overige bandleden van The Pogues – met wie señor Shane een briljante muzikale erfenis bijeen schreef – brachten ‘Fairytale of New York’ als ultiem hommage. Het publiek ging uit de bol, het volk op straat zong mee een maakte van de begrafenis een wervelend feest.
Ik geef de volumeknop dus steevast weer een draai naar rechts als ‘Fairytale of New York’ vandaag weerklinkt. Idem alle dagen daarna. En ik scheld unisono mee met Kirsty MacColl in mijn eigen ‘Urbi et orbi’:
You scumbag, you maggot
You cheap lousy faggot
Happy Christmas your arse
I pray God it’s our last
Los daarvan, aan u, en u, en u: maak er straks een straf 2024 van, for f*ck’s sake!
Bekijk hier ‘Fairytale of New York’.
