Goeie marchandise

Ik ben al onder een ladder door gelopen. Ik heb al schoenen op tafel gezet. Een paraplu in de huiskamer geopend. Een zwarte kat in de ogen gekeken. En zie: ik leef nog. Ik heb er een afweersysteem voor ontwikkeld, sinds jaren. Op vrijdag de dertiende kan het nooit echt fout lopen. Maar als ik voor dag en dauw naar de bakkerij om de hoek stap, besef ik: vandaag is het wél een ongeluksdag van formaat. De luiken van de winkel zijn neergelaten. De bouwvergunning staat te blinken op een stevig neergepoot bord aan de oprit. De plek waar we traditiegetrouw brood en ‘koeken’ halen, kiest na decennia resoluut voor de vernieuwing. De zaak blijft dicht voor lange tijd: ik wist het al, maar was het tactisch een beetje vergeten. Merde!

Niet dat ik iets tegen verandering heb. Na het kap- en breekwerk worden we vast onthaald in een fris en eigentijds interieur. De herinneringen aan de robuuste eiken toonbank, de bruin-met-oker geruite tegelvloer en de ouwerwetse verlichting zullen geleidelijk vervagen. Net zoals het ommetje dat bakker en uitbater, met duizenden versgebakken broden en koffiekoeken, al jaar en dag langs de oprit maken voor het versassen der versgebakken goederen. Na de verbouwing zijn de winkel en het atelier écht met elkaar verbonden: dan wordt al het dampende lekkers binnenskamers naar de toonbank geloodst. Een fonkelnieuw huwelijk van efficiëntie en bakmanschap.

Alles wordt beter, jawel, maar vandaag is het kniezen. Oh ongeluksdag, omdat ons vertrouwde genot verdwijnt. Omdat we het krokante brood zullen missen, zeven dagen op zeven. Omdat de allerkleinsten het een poos zonder gratis sandwich moeten stellen. Omdat de sociale cohesie in het deurgat van de zaak er niet meer is. Ook daarvoor schuift een mens bij de warme bakker aan en fietsen bewoners uit de deelgemeenten in het weekend vlotjes op en neer, zelfs als het pijpenstelen regent.

“’t Is verdorie den enigsten die zijn stiel nog écht kent”, klinkt het dan in de wachtrij.
“Ge kunt er wat nattigheid voor verdragen…” knort de man die net kilometers aflegde.
“Ah ge weet het. Geen betere koeken en broden dan hier!”, beaamt iemand anders vlot.
“Amen”, zegt een vrouw van weinig woorden.
“En goeie marchandise geeft altijd goesting! Maar als ik dat tegen mijn vrouw zeg, kijkt ze precies nooit content”, besluit de olijkste van het gezelschap. Hij schaterlacht een tikje te hard om zijn eigen grap.

Daarna schuift de rij gestaag verder op. Er worden anekdotes uitgewisseld, nieuwtjes verspreid, monsterbestellingen geplaatst. Mensen wandelen binnen en terug buiten, met vakkundig gevulde papieren zakken: het ticket naar een koningsmaal van formaat. Op zondag koopt een enkeling tegen de middag de laatste stukken op. Dan wordt de deur gesloten en gaan de luiken neer, tot het krieken van de volgende dag.

Vanaf morgen zal het anders zijn. De rituelen, de gemoedelijke babbels achter bedampte vensters en de aroma’s van wat net uit de oven komt: tijdelijk geschrapt uit het buurtleven. Het werkt op mijn systeem en op mijn smaakpapillen. Ik wil in een krokant, half warm korstje bijten en kadeeën zien glunderen bij de chocoladekoek die drie kwart van het bord inpalmt. Ik wil nog meer lekkers op de eettafel ontwaren, gevuld met wat Vlamingen zo lyrisch ‘crème patissière’ noemen. Ik wil calorieën en ik wil mijn bakkerij terug.

Maar het is en blijft een ongeluksdag. Het kattebelletje aan de deur drukt me discreet met de neus op de feiten: “Gesloten wegens verbouwingen – terug open 1 april”. Dat betekent 77 dagen zonder goeie marchandise bij het ontbijt. Dat betekent ook 77 dagen minder goesting, voor de man uit de wachtrij. Zou hij zijn vrouw content kunnen houden, de komende weken? En hoeveel nattigheid komt daar op zulke momenten bij kijken?