bene van eeghem blog

Vis noch mossel

Gefronst bij het lezen van deze titel? Gelijk heeft u, want hij klopt niet. De juiste zegswijze is ‘mossel noch vis’ en betekent zoveel als: het een, noch het ander. Boeiende dingen trouwens, die zegswijzen, op voorwaarde dat ze correct gebruikt worden. Als mensen ze compleet fout parafraseren of gebruiken op het verkeerde moment, naja. Dan erger ik me daar lichtblauw aan. Of ga ik spontaan grinniken.

Vlak voor het weekend gebeurde het nog, toen coformateur Kris Peeters weer eens aan het woord kwam in het radionieuws van zeven. De Clooney van het Scheldeland werkt zich al weken in het zweet om een federale regering op poten te krijgen. Helse klus, het zaakje vordert maar mondjesmaat, en hij werd daarover geïnterpelleerd door een journalist. Peeters reageerde formeel en op het saaie af – comme d’habitude – en besloot zijn reactie met:
“Ik ga er alles aan doen om een goede coalitie uit de grond te… te… te… halen.” (wrong!)
Hij kuchte even kort en zei toen: “Te trekken.” (wrong again!)

Op dat moment – ik zat achter het stuur – fulmineerde ik tegen mijn autoradio en riep ik: “Peeters, jongen, het is STAMPEN. Je stampt iets uit de grond. Je trekt het er niet uit, tenzij het onkruid is.” Toegegeven: dat is beroepsmisvorming van mijn kant en een tikkeltje freaky. Bovendien is Peeters vast wat ontdaan omdat hij het premierschap niet langer kan claimen. Maar toch moet een beleidsmaker naar mijn gevoel de boodschap juist brengen en zich niet bedienen van iets-wat-schoon-klinkt-maar-inhoudelijk-hapert. Als je iets creëert, stamp je het uit grond. De rest is nonsens.

Pas op: niet alleen politici gaan taalkundig geregeld uit de bocht. Zo maakten we decennia geleden eens mee op de middelbare school dat de directeur een resem algemene mededelingen deed. Het gebeurde met een microfoon en luidsprekers, terwijl de studententroep devoot in de rij stond op de speelplaats. Er werd ons één en ander verteld over de sportdag, een inzamelactie voor een goed doel en over de klasfoto’s. Daarover zei de directeur fijntjes: “Ik kan u tot slot mededelen dat de klasfoto’s zonet klaar zijn… (korte stilte) gekomen.”

Wat er daarna gebeurde? Inderdaad. Dat we met zijn honderden bijzonder hard in de lach schoten. Van Dale maakt immers duidelijk wat de letterlijke betekenis van klaarkomen is. Het heeft in de verste verten niks met klasfoto’s te maken. Als een directeur in een ‘nonnekeslyceum’ het over klaargekomen foto’s heeft, is de hilariteit niet meer te overzien.

En toch heb ik bij zo’n uitschuiver ook altijd een tikje medelijden met de boodschapper. Omdat taalkundige missers je geloofwaardigheid danig op de helling kunnen zetten. Zoals toen ik zelf eens een infosessie moest geven in opdracht van het werk. Ik schetste kort een paar doelstellingen en vertelde het publiek glimlachend dat ik “zeer ervaren was in de productie van elektriciteit. En gas.”
Terwijl ik het uitsprak, wist ik: wrong. Het gegrinnik in de zaal bevestigde dat. Wie haalt het in godsnaam in zijn hoofd om te zeggen dat hij zeer ervaren is in de productie van gas? Op zo’n moment wil je ook niks meer uit de grond trekken, zoals Peeters, maar er liefst metersdiep in kruipen.

Nu goed. Ik denk dat ik mijn punt zo’n beetje heb gemaakt intussen. Kwistig zijn met zegswijzen en spreekwoorden mag. Alleen: het plaatje moet kloppen. Doe niet zoals de klant die me geregeld opbelt en blijft herhalen “dat het de spuitgaten uitloopt!”. Keer op keer kom ik dan in de verleiding om hem diets te maken dat het spuigaten zijn, en dat er daar naar mijn gevoel niks uitloopt als hij wat redelijker zou zijn. (Het is overigens diezelfde klant die me recent meedeelde dat hij door het bos de bomen niet meer ziet. Ik krijg een acute middenoorontsteking van zulke mismeesterde gezegdes.)

Nog meer doorbomen ga ik niet doen, want dan raakt het bos echt zoek. Nogmaals: wees voorzichtig als u de taallyriek induikt. Think twice en ga spaarzaam om met begrippen als trekken, klaarkomen of gasproductie. Voor u het weet zit er een geurtje aan uw hele discours en onthouden mensen niet de inhoud, maar alleen waar u de mist in ging. Het duurt een poos voor die schade weer hersteld is. En daarmee is mijn blogpost voor deze week klaar. Gekomen.

16 antwoorden

Trackbacks & Pingbacks

  1. these details schreef:

    … [Trackback]

    […] Read More Info here to that Topic: benevaneeghem.be/vis-noch-mossel/ […]

  2. situs togel schreef:

    … [Trackback]

    […] There you can find 13084 more Information on that Topic: benevaneeghem.be/vis-noch-mossel/ […]

  3. yehyeh.com schreef:

    … [Trackback]

    […] Read More on that Topic: benevaneeghem.be/vis-noch-mossel/ […]

  4. … [Trackback]

    […] Read More to that Topic: benevaneeghem.be/vis-noch-mossel/ […]

  5. u31 com schreef:

    … [Trackback]

    […] Find More Info here to that Topic: benevaneeghem.be/vis-noch-mossel/ […]

  6. … [Trackback]

    […] Read More Information here on that Topic: benevaneeghem.be/vis-noch-mossel/ […]

  7. jazz cafe schreef:

    jazz cafe

    jazz cafe

  8. cool jazz music schreef:

    cool jazz music

    cool jazz music

  9. … [Trackback]

    […] Read More to that Topic: benevaneeghem.be/vis-noch-mossel/ […]

  10. … [Trackback]

    […] Find More Information here on that Topic: benevaneeghem.be/vis-noch-mossel/ […]

  11. … [Trackback]

    […] Find More Info here to that Topic: benevaneeghem.be/vis-noch-mossel/ […]

  12. 티비위키 schreef:

    … [Trackback]

    […] Find More Information here to that Topic: benevaneeghem.be/vis-noch-mossel/ […]

  13. … [Trackback]

    […] Find More here on that Topic: benevaneeghem.be/vis-noch-mossel/ […]

  14. … [Trackback]

    […] Information on that Topic: benevaneeghem.be/vis-noch-mossel/ […]

  15. anonymous schreef:

    … [Trackback]

    […] Read More Information here to that Topic: benevaneeghem.be/vis-noch-mossel/ […]

  16. SIMPLEPLAY schreef:

    … [Trackback]

    […] Read More Information here to that Topic: benevaneeghem.be/vis-noch-mossel/ […]

Reacties zijn gesloten.