Een schone mens

Marcus,
Kozzie,
Me slekkezieltje

Schrijven is genezen, hebben ze mij ooit verteld. Het is de dingen op een rijtje zetten, de gedachten parkeren en het pad naar morgen effenen. Ik probeer het nog maar een keer, op een moment dat ik je liever doodgewoon een schouderklopje had gegeven. Of had gelachen om je onnavolgbare imitaties. Actor by blood, dat was je meer dan om het even wie. Maar je bent er niet meer.

Waar de kranten vandaag mee vol staan, is hier even niet van tel. Want niet wat je was – gevierd en talentrijk acteur – maar vooral wie je was: dat zal ik een leven lang onthouden. Hoe je op sleutelmomenten opdook of aanklopte, mensen weer eens deed lachen of zachtjes zei dat alles wel in orde zou komen. Het was je levensmotto: positivisme. En genieten, zoals alleen Bourgondiërs dat kunnen.

Zoals die keer toen we na een voorstelling in de Bourlaschouwburg – je had weer eens geschitterd in een voorstelling van het Toneelhuis – in een plaatselijke kroeg afzakten en taterden, kletsten, zeverden tot in de vroege uren. Doorgaans begon je aan zo’n avond met de legendarische quote:

”Ik ga het niet laat maken. Op tijd naar huis vanavond.”

Maar finaal draaide het erop uit dat ik – als mijn graad van nuchterheid het nog toeliet – als eerste naar huis ging. Neen, tijdens zulke uitjes keken we niet meer dan één keer op de klok. We telden de glazen ook niet. We genoten, schaterden, met je collega’s en vrienden erbij. Ik moest qua uithoudingsvermogen de duimen leggen in zo’n heerlijke marathon. Er kan immers maar één iemand de allergrootste levensgenieter zijn.

Steunpilaar op sleutelmomenten: dat was je ook. De wereld mag het weten. Je wist dat het leven grillige bochten maakt en dat het al eens helpt als iemand op dat moment bijstuurt. Toen ik mijn eigen vader verloor, was je de back-up voor tekst- en leeswerk. Met één aai over mijn bol gaf je me die dag mee:

”Ik ben hier als het moet. Maar ik weet dat het je lukt.”

Je had gelijk. Ook toen je op zo’n ‘deksels’ ander moment zei dat het me zou lukken: bij de herstart met mijn kinderen na de scheiding. Ik had een soort noodkreet geslaakt, je ving ze weer eens op en gaf ons op een snertmoment een verse streep moed.

”Il faut reculer pour mieux sauter, nichtje”, zei je toen. Je toonde die immer gemoedelijke glimlach, velde geen oordeel, wist me op te peppen: het handelsmerk van een gouden kerel. Celui qui saute toujours mieux.

Maar die ziekte van je? Godverdomme, dat ik het zo lelijk moet zeggen. Het is iets wat je geen mens toewenst. Je leverde er op een mooie manier strijd tegen en liet nooit blijken dat de hoop wijlen was. Je acteerde ook ononderbroken als de beste: op de planken, op tv, op het doek. Zelfs in die mindere perioden kruisten onze paden weleens. Je bleef de vertrouwde toffe peer, vol humor, een bodemloos vat van anekdotes. Het enige verschil was dat je wél al eens als eerste naar huis ging: moe, vanwege de pillen, of omdat een kuur weer veel gevergd had.

Zoals het een echte Bourgondiër betaamt, heb je genoten zolang het kon. Laat het een gevestigde familiewaarde wezen. Jouw doodgewone eenvoud maakte bovendien dat alles wat je bent geweest, van hetzelfde kaliber is als wie je hebt gespeeld. De brave coureur in ‘Hector’, de IT-manager van ‘Het Eiland’, de pomphouder in ‘Het varken van Madonna’, de pastoor van Alegem in de magistrale bewerking van ‘De Geruchten’ van Claus: keer op keer top.

Toen ik je jaren geleden zelf interviewde over ouderschap en kinders kweken, kwam deze vraag ter tafel:

”Hoe zou je willen dat je kinderen jou herinneren, als je er niet meer bent?”

Je twijfelde even en zei toen – alweer glimlachend: “Als een goeie vrind.”

Kozzie, ik pak je om al die kleine dingen in gedachten vast en zeg uit de grond van mijn hart: merci. Ge waart een fantastische vrind. Heerlijk grappig. Warm als een Leuvense stoof. Met het hart op de juiste plaats. Elke voetstap en elk woord dat je op deze aardbol hebt achtergelaten, heeft de mensen geraakt. Het is iets waartoe alleen de grootsten in staat zijn.

Rust zacht, me slekkezieltje.

Marc Van Eeghem – 14/09/1960 – 14/12/2017