Le droit de le dire

De verbijstering. Dat ellendige gevoel dat het weer gebeurd is. De aanslag op de vrije meningsuiting. Op Charlie Hebdo. Op Parijs, Frankrijk en de wereld.

De berichten stroomden gisteren na de middag binnen. Ze veroorzaakten een snijdende leegte. Vanwege de extreme en blinde waanzin van deze aanslag. Vanwege het bloedvergieten, de schaamteloosheid. Cela cause des frissons.

12 journalisten, ambassadeurs van de vrije mening, hebben het leven gelaten. De aanslag was getimed. De tol maximaal. De drijfveer: blinde haat. Want hier in het vrije westen worden dingen gezegd, geschreven en getekend waar de agressors in Parijs “aanstoot aan nemen”.  Verbijsterend is dat, nog steeds, en elke keer opnieuw.

Aanstoot nemen aan iets is een fundamenteel mensenrecht. Een mening uiten is dat evenzeer. Maar noch de aanstoot noch de mening, rechtvaardigen ooit gewelddaden. Die zijn een onuitwisbare schandvlek op onze samenleving. Ze maken mensen bang, verdoofd en terughoudend. Ze maken dat we ons gedurig ongemakkelijk gaan voelen bij onze gedachten. Erger kan een maatschappij niet overkomen.

Dat we dus kritisch moeten blijven. De journalistiek, de scherpe pen, de snijdende tekening moeten koesteren. Dat dat de enige juiste keuze is, want net die opinies wakkeren een debat aan: een debat dat nooit mag verzinken in ja-geknik. Het moet vonken geven en gevoed worden door visie. Altijd. Zodat het vuur overslaat. Zodat we, ook al zijn we het niet eens met de feiten, allemaal blijven nadenken. Niks aannemen zonder meer en nog minder: zwijgen, omdat we bang zijn. Dat. Nooit.

Aujourd’hui, je suis Charlie. J’espère que vous le soyez aussi.

De oprechte hoop is dat de scherpe pennen blijven schrijven. Dat kritische geesten de mensheid een geweten blijven schoppen. Dat geen journalist, satiricus of cartoonist ooit zijn werk vanachter kogelvrij glas moet verrichten. Dat we blijven durven denken én verdedigen. Dixit Voltaire: “Je ne suis pas d’accord avec ce que vous dites, mais je me battrai pour que vous ayez le droit de le dire.”

(cartoon: © Charel Cambré)